Johan gaat met pensioen

‘Tempus fugit’ (Miles Davis). De tijd vliegt voorbij. Het is vandaag woensdag 1 april 2020 en de professionele loopbaan van CEO Johan Timperman zit erop. Niemand kan er echter omheen dat het corona-virus nog altijd onze wereld op zijn kop zet. Hierdoor werd het pensioenfeest van Johan logischerwijs geannuleerd. Bij wijze van (digitaal) afscheid willen we toch even met Johan terugkijken en enkele boeiende verhalen delen.


De afgelopen 39 jaar waren immers goed gevuld en hebben onze sociale onderneming Groep Ubuntu x 8K gebracht tot waar ze vandaag staat.

‘Je geeft maar weinig als je geeft van je bezit. Alleen als je van jezelf geeft, geef je ten volle.’
(dixit ‘Kahlil Gibran, De Profeet’)

Met welk gevoel kijk je terug op je loopbaan?

Johan: ‘Als je weet dat er 39 jaar voorbij is gegaan, dan besef je dat je er niet jonger op wordt. Nee, alle gekheid op een stokje, mijn gevoel is dat we er als organisatie in geslaagd zijn om op verschillende terreinen te pionieren en innovatief te ondernemen. We hebben het verschil gemaakt.

De werking van vzw Feniks, en later Groep Ubuntu, ligt aan de basis van de huidige nieuwe ondersteuningsvormen in Vlaanderen. We waren grondleggers op vlak van begeleid wonen en begeleid werken. We stonden aan de wieg van het artistiek mentorschap en de ondersteuning van oudergroepen. Denk maar aan de wooncoöperatieven Inclusie Invest, Toontjeshuizen en Drieweg. Ook Kwaito, een coöperatieve vennootschap van sociale ondernemers in Vlaanderen, hebben we mee uitgebouwd.

Als organisatie hebben we vele watertjes doorzwommen. We ervaarden toch wat weerstand van de verschillende traditionele zorginitiatieven uit de regio. We hanteerden een aantal niet-conformistische basisprincipes die op vandaag nog steeds de fundamenten van onze organisatie zijn. We passen het burgerschapsmodel toe waarbij iedereen recht heeft op zijn eigen plek in de maatschappij en geloven in kleinschalige dienstverlening (ondanks de grootte van onze sociale onderneming). Buurtgericht en inclusief werken, het activeren van talenten, gedeeld leiderschap, zelfsturende teams en participatief management zijn maar enkele sleutelprincipes van onze organisatie.’



Als je terugdenkt aan waar en hoe alles begon, dan roept dit ongetwijfeld memorabele momenten op?

• Het eerste woonproject van vzw Feniks
‘In 1986 gingen we op zoek naar een primaire vorm van crowdfunding bij particulieren. Particulieren die een renteloze lening wilden geven voor het eerste woonproject van vzw Feniks in de Oudenaardsesteenweg in Avelgem. In dat eerste woonproject zat de kiem voor het latere begeleid wonen. Samen met mijn gezin en 6 cliënten trok ik in de woning in om zo de continuïteit van begeleiding te garanderen.’

• Kunstwerkplaats De Zandberg
‘De zoektocht naar een locatie voor onze kunstwerking was een hele uitdaging. Begin de jaren ’90 hadden we al een artistieke werking, eerst in Avelgem en daarna in het Molenhuis in Zwevegem. We voelden een grote nood om uit te breiden, zodat kunstenaars zich verder konden ontplooien. Rita Beyaert, toenmalig burgemeester van Harelbeke, signaleerde dat de oude jongensschool op de Zandberg te koop stond. Dankzij de steun uit diverse hoeken en het enthousiasme van doorverwijzers en gebruikersorganisaties konden we dit gebouw aankopen. Kunstwerkplaats De Zandberg met de artotheek is op vandaag nog steeds een sterk voorbeeld van een artistieke werking met mensen met een beperking.’



• De samenwerking met vzw Regenboog
‘In 2007 was er in Regenboog interne onrust. Dit leidde op een bepaald moment tot stakingen en betogingen. Deze gebeurtenissen zetten niet alleen Regenboog maar heel de sector in een negatief daglicht. Door de subsidiërende overheid werden we gevraagd om de organisatie, via onze expertise, terug op de rails te krijgen. Dit ging niet zonder slag of stoot. De goede samenwerking met de volledige medewerkersploeg en de sociale partners resulteerde in de netwerkorganisatie Groep Ubuntu. Dit zorgde ervoor dat we onze werkingsregio tot Kortrijk konden verruimen.’

Heb je enkele persoonlijke herinneringen die je koestert?

• Oprechte dankbaarheid
‘Toen ik in de beginjaren de moeder van Frans, één van onze eerste cliënten, al fietsend tegenkwam, bedankte ze me uitgebreid. Ze kon voor het eerst sinds jaren rustig boodschappen doen zonder zich zorgen te maken. Die blik in haar ogen, die welgemeende en oprechte dankbaarheid, zal ik nooit vergeten. Het is misschien een fait-divers, maar toch één van de mooiste momenten uit mijn carrière.’



• Onze eerste trip naar Zuid-Afrika
‘In februari 1995 ging ik samen met Bart Biesbrouck voor het eerst naar Zuid-Afrika. We waagden ons aan een avontuurlijke oversteek om de opstart van een dagcentrum voor mensen met een beperking daar ter plekke te ondersteunen. Het vertrek naar de luchthaven had een serieus filmgehalte. Bijna alle cliënten en begeleiders zwaaiden ons uit. Eens aangekomen, huurden we een auto om tot in Warmbad te rijden. We hadden dorst en een bordje van Hammanskraal leidde ons naar een township. Daar was echter geen café. In een lokale truckshop kochten we dan maar twee drankjes en pauzeerden we op de stoep met de nodige aandacht van de lokale bevolking. Achteraf bleek dit redelijk gedurfd, want Hammanskraal was één van de gevaarlijkste townships van de regio.’

• Mijn ontmoeting met één van mijn grootste inspirators Desmond Tutu
‘Op Valentijnsavond in 2016 had ik in de Aquila Lodge in Touws River, Zuid-Afrika, een (toevallige) ontmoeting en gesprek met één van mijn grootste inspirators Desmond Tutu. Het werd een ‘once-in-a-lifetime’-moment.’  



Waar had je of heb je het zelf moeilijk mee?

‘Afscheid nemen van medewerkers, collega’s, cliënten, vrijwilligers is iets waar ik het moeilijk mee heb. Iedereen is belangrijk voor mij. Je gaat een relatie aan met elkaar en dat engagement komt van twee kanten. Je wil dat mensen lang blijven. Elk vertrek raakt mij. Het geeft je als het ware een dubbel gevoel. Het liefst wil je mensen niet verliezen, anderzijds wens je hen alle succes toe in nieuwe uitdagingen, wat die ook zijn.’

Voelt het voor jou goed aan om nu zelf afscheid te nemen?

‘Dit moment is er niet zomaar. Vijf jaar geleden maakte ik bewust de keuze om halftijds te werken. Uiteindelijk zijn we allemaal passanten, voorbijgangers die elk een stukje bijdragen aan de organisatie. De voorbije vijf jaar heb ik, meer dan voordien, gebruikt om medewerkers te ondersteunen in het uitbouwen van de organisatie (zonder mij), om als het ware te versterken in de breedte. Gedeeld leiderschap en zelfsturing maakt medewerkers sterker, maar je moet op tijd loslaten. Met de komst van de persoonsvolgende financiering was het voor mij duidelijk dat er nieuwe energie, nieuwe concepten en frisse mensen nodig waren. Een nieuw elan, of zoals mijn zoon het mooi omschrijft, heb ik last van wat metaalmoeheid. Er zijn andere zaken die nu een prioriteit krijgen.’



Kan je Groep Ubuntu x 8K met een goed gevoel overdragen?

‘Door het samenbrengen van twee sterke organisaties, den achtkanter en Groep Ubuntu, heeft de organisatie heel wat mogelijkheden. De sociale onderneming zal verder ontwikkelen en streven naar gepaste en creatieve antwoorden op verschillende (ondersteunings)vragen. Hierbij is het belangrijk dat cliënten, klanten, vrijwilligers en medewerkers centraal blijven staan. Luister naar elkaar en inspireer elkaar. Wees creatief en onthoud dat verbeelding belangrijker is dan kennis.’

Je werk was een groot stuk van je leven. Zal het lukken om jouw dagen gevuld te krijgen?

‘Ik neem een nieuwe start en ga een volgende levensfase in, maar zonder plan. Mijn wandeling naar Santiago de Compostella met als persoonlijk doel te ‘resetten’ moet ik helaas uitstellen naar september. Moeten zal ik vervangen door mogen. Zelf mijn tijd beheren, dingen doen waarvan ik geniet en waar ik energie uithaal.

Vandaag is het gisteren van morgen. Ik heb leren redeneren in cirkels. We maken allemaal deel uit van een groter geheel. Probeer niet te bruuskeren, verloochen je roots niet want je kan er verder op bouwen. Weet dat er na jou ook nog mensen komen.

Ik wens elk van jullie alvast heel veel Ubuntu toe!’



Binnenkort verspreiden we het magazine 'Johan, established 1981, inspired by Ubuntu' met veel andere verhalen en getuigenissen over de loopbaan van Johan Timperman. 




Ander nieuws